Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας στην αποκατάσταση από τροχαίο ατύχημα

Τραυματισμοί από τροχαίο ατύχημα

Τα τροχαία ατυχήματα μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμούς που είναι άμεσα εμφανείς, όπως τα κατάγματα, έως και τραυματισμούς που μπορεί να εμφανιστούν μετέπειτα, όπως η διάσειση. Οι πιο συνηθισμένοι τραυματισμοί από τροχαίο ατύχημα είναι:

• Δίκην μαστιγίου: Αυτό συμβαίνει όταν ο αυχένας αναγκάζεται να πάει απότομα προς τα πίσω και στη συνέχεια προς τα εμπρός και με δύναμη, όπως συμβαίνει στη σύγκρουση από πίσω. Τα συνήθη συμπτώματα του τραυματισμού είναι δυσκαμψία στον αυχένα, πονοκέφαλοι, ζάλη και νευροπαθητικοί πόνοι.
• Τραυματισμοί μαλακών μορίων, όπως βλάβες στους μύες, τους συνδέσμους και τους τένοντες που μπορεί να προκαλέσουν πόνο, οίδημα και περιορισμό στην κίνηση.
• Κατάγματα και εξαρθρώσεις των οστών στα άνω και κάτω άκρα, τα πλευρά και τη σπονδυλική στήλη
• Τραυματισμοί της σπονδυλικής στήλης, όπως κήλες δίσκων, βλάβες στα νεύρα ή ακόμη και τραυματισμοί του νωτιαίου μυελού, με αποτέλεσμα πόνο, αδυναμία, απώλεια κίνησης ή κ θάνατο.
• Διάσειση, η οποία μπορεί να προκαλέσει γνωστικά προβλήματα, πονοκεφάλους, ζάλη και αλλαγές στη διάθεση.

Ακόμα και τα μικρού μεγέθους ατυχήματα μπορεί να προκαλέσουν μακροχρόνια προβλήματα εάν δεν αντιμετωπιστούν κατάλληλα. Τραυματισμοί που αρχικά φαίνονται ασήμαντοι μπορεί να επιδεινωθούν με την πάροδο του χρόνου, προκαλώντας χρόνιο πόνο, δυσκαμψία και περιορισμένη λειτουργικότητα.

 

Γιατί η φυσικοθεραπεία είναι απαραίτητη μετά από ένα τροχαίο ατύχημα;

Η ανάπαυση, η φαρμακευτική αγωγή αλλά και η χειρουργική επέμβαση (όταν απαιτείται) μπορεί να αντιμετωπίσουν αρχικά τον πόνο, ωστόσο η φυσικοθεραπεία μπορεί να αντιμετωπίσει τις υποκείμενες αιτίες αλλά και να βοηθήσει στην μακροπρόθεσμη ανάρρωση. Ποιος είναι ο ρόλος της;

 

1. Ενεργητική αποκατάσταση

Μία από τις βασικές αρχές της φυσιοθεραπείας είναι η ενεργητική αποκατάσταση, με τη χρήση ελεγχόμενων κινήσεων και ασκήσεων που βοηθούν την επούλωση ενθαρρύνοντας το σώμα να ανακάμψει μέσω της κίνησης, συμβάλλοντας στη μείωση της δυσκαμψίας και στην πρόληψη της μυϊκής ατροφίας ή της ακινησίας των αρθρώσεων.

2. Αντιμετώπιση των συμπτωμάτων

Η ιδιαιτερότητα των τραυματισμών από τροχαίο ατύχημα είναι ότι μπορεί τα συμπτώματά τους να μην εμφανιστούν άμεσα αλλά σε δεύτερο χρόνο. Οι φυσικοθεραπευτές μπορούν να προλάβουν ενδεχόμενη επιδείνωση των συμπτωμάτων. Ο τραυματισμός δίκην μαστιγίου, για παράδειγμα, μπορεί να προκαλέσει μόνο μια ήπια ενόχληση αμέσως μετά το ατύχημα, αλλά μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρό πόνο στον αυχένα, πονοκεφάλους, και άλλα συμπτώματα με την πάροδο του χρόνου. Με διάφορες τεχνικές η φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων που εμφανίζονται αργότερα.

3. Αποκατάσταση της λειτουργικότητας και της κινητικότητας

Οι τραυματισμοί από τροχαία ατυχήματα μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως δυσκαμψία και τον πόνο, κάτι που μπορεί να κάνει ακόμα και τις πιο απλές καθημερινές δραστηριότητες όπως το περπάτημα ή το κάθισμα, δύσκολες. Με εξατομικευμένα προγράμματα φυσικοθεραπείας, οι πάσχοντες μπορούν να ανακτήσουν την κινητικότητα και τη λειτουργικότητα της τραυματισμένης περιοχής.  

4. Μειώνει τον πόνο χωρίς την ανάγκη φαρμακευτικής αγωγής

Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση κάποιων συμπτωμάτων ωστόσο δεν καταφέρνει να αντιμετωπίσει τη βασική αιτία του πόνου. Η φυσικοθεραπεία μπορεί να αντιμετωπίσει την αιτία του πόνου με διάφορες τεχνικές και θεραπείες.

5. Ψυχολογική υποστήριξη

Η ανάκαμψη από ένα τροχαίο ατύχημα δεν αφορά μόνο την ανάρρωση του σώματος αλλά και της ψυχολογίας του τραυματία. Ο πόνος και οι περιορισμοί που προκαλούνται από τους τραυματισμούς μπορεί να προκαλέσουν συναισθήματα απογοήτευσης, άγχους ή κατάθλιψης. Οι τακτικές συνεδρίες φυσικοθεραπείας προσφέρουν στους ασθενείς μια αίσθηση προόδου και ελέγχου της ανάρρωσής τους, η οποία μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ψυχολογία τους.

6. Εξατομικευμένα προγράμματα θεραπείας

Το προφίλ του κάθε τραυματία είναι διαφορετικό. Οι φυσικοθεραπευτές καταρτίζουν εξατομικευμένα πλάνα θεραπείας, προσαρμοσμένα στις ανάγκες κάθε ατόμου, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η σοβαρότητα του τραυματισμού, η ηλικία του ασθενούς, το επίπεδο φυσικής κατάστασης και η γενική κατάσταση της υγείας του.

 

Τι περιλαμβάνει η φυσιοθεραπεία για την αποκατάσταση από τροχαίο ατύχημα;

Ένα πρόγραμμα φυσικοθεραπείας μπορεί να περιλαμβάνει: 

• Φυσικά μέσα (παγοθεραπεία, θερμοθεραπεία, ηλεκτροθεραπεία, laser, υπέρηχο, στοχευμένες ραδιοσυχνότητες, biofeedback, μαγνητικό διεγέρτη, κρουστικό υπέρηχο)
• Κινησιοθεραπεία (διατάσεις, ασκήσεις ενδυνάμωσης, ασκήσεις με έμφαση στην ιδιοδεκτικότητα και στην κιναισθησία)
• Ειδικές τεχνικές κινητοποίησης (Ackermann)
• Περίδεση (Kinesio taping)
• Μυοπεριτονιακή απελευθέρωση (Ergon technique)
• Βελονισμός (dry needling)
• Εκπαίδευση του ασθενή και ενημέρωση για την παθολογία του καθώς και για τις δραστηριότητες που μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα ή να τον επιβαρύνουν περισσότερο
• Θεραπευτική άσκηση (λειτουργική επανεκπαίδευση, ασκήσεις νευρομυϊκού συντονισμού).
• Συμβουλές για τη διόρθωση της στάσης σώματος, την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την πρόληψη ενδεχόμενης επιδείνωσης.

 

Η άμεση αντιμετώπιση ενός τραυματισμού από τροχαίο ατύχημα συχνά περιλαμβάνει ιατρική περίθαλψη και διαχείριση του πόνου, ωστόσο η μακροπρόθεσμη αποκατάσταση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη φυσικοθεραπεία. Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας στην αποκατάσταση από ένα τροχαίο ατύχημα υπερβαίνει την απλή διαχείριση του τραυματισμού- δίνει τη δυνατότητα στους ασθενείς να ανακτήσουν την κινητικότητά τους, ενώ παράλληλα προλαμβάνει τον χρόνιο πόνο και τις ενδεχόμενες μελλοντικές επιπλοκές.