Κροταφογναθικές διαταραχές και ο ρόλος της φυσικοθεραπείας

Κροταφογναθικές διαταραχές και ο ρόλος της φυσικοθεραπείας

Οι κροταφογναθικές διαταραχές ως όρος αναφέρονται σε ένα σύνολο καταστάσεων που αφορούν την κροταφογναθική άρθρωση, η οποία συνδέει το κάτω σαγόνι με το κρανίο. Αυτή η άρθρωση είναι υπεύθυνη για κινήσεις όπως το μάσημα, η ομιλία και το άνοιγμα και κλείσιμο του στόματος. Όταν αυτή η άρθρωση ή οι γύρω μύες παρουσιάσουν κάποια δυσλειτουργία, μπορεί να προκαλέσουν έντονο πόνο και να περιορίσουν την κίνηση. Οι κροταφογναθικές διαταραχές μπορεί να εμφανιστούν σε οποιονδήποτε άνθρωπο, ωστόσο παρατηρείται συχνότερα σε άτομα ηλικίας 20 – 40 ετών και περισσότερο σε γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες.

Τι μπορεί να προκαλέσει τις κροταφογναθικές διαταραχές;

Οι παράγοντες που ευθύνονται για τις κροταφογναθικές διαταραχές είναι πολλοί και μπορεί να περιλαμβάνουν:

1. Τραυματισμούς ή ατυχήματα που μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην κροταφογναθική άρθρωση, αυξάνοντας την πίεση στην περιοχή ή παραμορφώνοντάς την.
2. Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ή καφεΐνης, καθώς αυτές οι ουσίες μπορεί να ευθύνονται για το σφίξιμο των μυών που μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία της κροταφογναθικής άρθρωσης.
3. Ο τρόπος που κάθεται κανείς ή η θέση του σώματος μπορεί να ασκεί πίεση στην άρθρωση του σαγονιού, προκαλώντας διαταραχές της κίνησης και πόνο.
4. Η υπερβολική ένταση και το άγχος συχνά οδηγούν τους ανθρώπους να σφίγγουν τα δόντια τους ή να κάνουν υπερβολική χρήση της κροταφογναθικής άρθρωσης, προκαλώντας πόνο και προβλήματα στην κινητικότητα.
5. Οι λανθασμένες συνήθειες κατά τη διάρκεια του φαγητού ή η υπερβολική μάσηση μπορεί να προκαλέσουν δυσλειτουργία των μυών στην περιοχή του σαγονιού.

Ποια συμπτώματα εμφανίζουν οι κροταφογναθικές διαταραχές;

Τα συμπτώματα των κροταφογναθικών διαταραχών διαφέρουν από άτομο σε άτομο, αλλά συνήθως περιλαμβάνουν:

• πόνο και αίσθηση σφιξίματος στην άρθρωση του σαγονιού
• πόνο στους μύες του αυχένα
• περιορισμένη κίνηση του στόματος και κυρίως δυσκολία του ασθενή στο να ανοίξει ή να κλείσει το στόμα φυσιολογικά
• σπασμούς των μυών γύρω από την κροταφογναθική άρθρωση
• πονοκεφάλους, λόγω της αντανάκλασης του πόνου από την περιοχή της κροταφογναθικής άρθρωσης στους μύες του αυχένα και του κεφαλιού
• κόπωση των μυών του προσώπου.

Η διάγνωση των κροταφογναθικών διαταραχών απαιτεί ενδελεχή κλινική αξιολόγηση από έναν επαγγελματία υγείας. Η διαδικασία περιλαμβάνει τη λήψη ιστορικού του ασθενούς και την αξιολόγηση της κινητικότητας του σαγονιού, της σταθερότητας της άρθρωσης και της έντασης στους γύρω μύες. Συχνά απαιτούνται και απεικονιστικές εξετάσεις (κυρίως ακτινογραφίες ή μαγνητική τομογραφία) για την εκτίμηση της άρθρωσης και τον εντοπισμό πιθανών τραυματισμών ή ανωμαλιών.

Πώς αντιμετωπίζονται οι κροταφογναθικές διαταραχές;

Η θεραπεία των κροταφογναθικών διαταραχών περιλαμβάνει:

1. Φαρμακευτική αγωγή με αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή μυοχαλαρωτικά, τα οποία μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την ανακούφιση από τον πόνο και τη μείωση της φλεγμονής στην περιοχή της άρθρωσης.
2. Οδοντιατρικές συσκευές (πχ νάρθηκας ή προστατευτικά) που μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση του σφιξίματος και να μειώσουν την πίεση στη γνάθο.
3. Ενέσεις κορτικοστεροειδών και μπότοξ
4. Χειρουργική επέμβαση, η οποία μπορεί να γίνει είτε αρθροσκοπικά είτε με την κλασική ανοιχτή μέθοδο.

Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας στην αντιμετώπιση

Η φυσικοθεραπεία παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην αποκατάσταση και τη διαχείριση των κροταφογναθικών διαταραχών. Ένας φυσικοθεραπευτής μπορεί να σχεδιάσει ένα πρόγραμμα αποκατάστασης που περιλαμβάνει:

1. Φυσικά μέσα (παγοθεραπεία, θερμοθεραπεία, ηλεκτροθεραπεία, laser, υπέρηχο, στοχευμένες ραδιοσυχνότητες, biofeedback, μαγνητικό διεγέρτη, κρουστικό υπέρηχο)
2. Κινησιοθεραπεία (διατάσεις, ασκήσεις ενδυνάμωσης, ασκήσεις με έμφαση στην ιδιοδεκτικότητα και στην κιναισθησία)
3. Ειδικές τεχνικές κινητοποίησης (Ackermann)
4. Περίδεση (Kinesio taping)
5. Βελονισμός (dry needling)
6. Εκπαίδευση του ασθενή και ενημέρωση για την παθολογία του καθώς και για τις δραστηριότητες που μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα ή να τον επιβαρύνουν περισσότερο
7. Θεραπευτική άσκηση (λειτουργική επανεκπαίδευση, ασκήσεις νευρομυϊκού συντονισμού).
8. Συμβουλές για την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την πρόληψη ενδεχόμενης επιδείνωσης.

Η φυσικοθεραπεία αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για την αποκατάσταση και τη διαχείριση των κροταφογναθικών διαταραχών. Η ολοκληρωμένη και εξατομικευμένη παρέμβαση μειώνει τον κίνδυνο χρόνιας δυσλειτουργίας και υποτροπών, ενώ βελτιώνει την αυτονομία και την αυτοπεποίθηση του ατόμου στη διαχείριση της πάθησής του.