Σωματική αδράνεια και πόνος: ο ρόλος της Φυσικοθεραπείας

Στον τομέα της φυσικοθεραπείας, η αναγνώριση των διαφόρων παραγόντων που συμβάλλουν στον πόνο είναι καθοριστικής σημασίας. Η σωματική αδράνεια, μια σύγχρονη επιδημία, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και την επιδείνωση παθήσεων που σχετίζονται με τον πόνο. Με τον καθιστικό τρόπο ζωής να γίνεται όλο και πιο συνηθισμένος, γίνεται όλο και πιο αντιληπτός ο αντίκτυπος που έχει στη μυοσκελετική υγεία και την αντίληψη του πόνου.

Σωματική αδράνεια και πόνος: ποια είναι η σχέση τους;

Η σωματική αδράνεια, που ορίζεται ως η έλλειψη σωματικής άσκησης και κίνησης, έχει αναγνωριστεί ως σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη χρόνιων παθήσεων πόνου. Η σχέση αυτή μπορεί να αποδοθεί σε διάφορες φυσιολογικές και εμβιομηχανικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα λόγω της αδράνειας.

Συνιστάται στους υγιείς ενήλικες να συμμετέχουν σε 150 λεπτά αερόβιας άσκησης μέτριας έντασης κάθε εβδομάδα και σε ασκήσεις αντίστασης ή ενδυνάμωσης τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα. Ενώ οι συστάσεις αυτές υπάρχουν εδώ και αρκετό καιρό, τα ποσοστά σωματικής αδράνειας και καθιστικού τρόπου ζωής αυξάνονται δραματικά σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η σωματική αδράνεια οδηγεί σε επιζήμιες αλλαγές στο νευρικό και το ανοσοποιητικό σύστημα και μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα ανάπτυξης χρόνιου πόνου. Μελέτες σε ανθρώπους και ζώα έχουν διαπιστώσει ότι η αδράνεια αυξάνει την ευαισθησία στον πόνο, η οποία πιστεύεται ότι οφείλεται σε αλλαγές στο κεντρικό νευρικό σύστημα που μειώνουν την ικανότητά του να αναστέλλει τα νοσηρά μηνύματα. Επιπλέον, οι έρευνες δείχνουν ότι η αδράνεια αυξάνει τα επίπεδα των φλεγμονωδών κυτταροκινών και μειώνει τα επίπεδα των αντιφλεγμονωδών κυτταροκινών. Οι αντιφλεγμονώδεις κυτταροκίνες ενεργοποιούν τους υποδοχείς στους νοσηροϋποδοχείς, καθιστώντας πιο πιθανό να βιώσετε πόνο, ενώ οι αντιφλεγμονώδεις κυτταροκίνες βοηθούν στην αναστολή της δραστηριότητας των νοσηροϋποδοχέων.

Τα καλά νέα είναι ότι το είδος της άσκησης που κάνετε δεν φαίνεται να έχει τόση σημασία όσο το να κινείστε απλά. Πολλές μορφές άσκησης, από την αερόβια προπόνηση (περπάτημα, τρέξιμο, ποδηλασία, κολύμπι) έως την προπόνηση με αντιστάσεις, τη γιόγκα, το πιλάτες και τις διατάσεις, έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν στη μείωση της ευαισθησίας στον πόνο.

Το κλειδί είναι να διαλέξετε κάτι που σας αρέσει να κάνετε και να προσπαθήσετε να είστε συνεπείς στο να κάνετε 20 έως 30 λεπτά αυτής της δραστηριότητας σε μέτρια ένταση τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας. Κάνοντας κάτι τέτοιο θα βελτιώσετε την υγεία των συστημάτων που σχετίζονται με τον πόνο, τα οποία μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα του πόνου και τις πιθανότητες να αναπτύξετε χρόνιο πόνο.

 

Φυσιολογικοί μηχανισμοί

  • Μυϊκή ατροφία και αδυναμία: Η παρατεταμένη αδράνεια οδηγεί σε μυϊκή ατροφία και μείωση της μυϊκής δύναμης, συμβάλλοντας σε πόνο και δυσφορία, ιδιαίτερα στις αρθρώσεις που δέχονται βάρος και στη σπονδυλική στήλη.
  • Μειωμένη ροή αίματος: Η αδράνεια μειώνει την κυκλοφορία του αίματος, οδηγώντας σε μειωμένη παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στους ιστούς, γεγονός που μπορεί να επιδεινώσει τον πόνο.
  • Δυσκαμψία των αρθρώσεων: Η έλλειψη κίνησης συμβάλλει στη δυσκαμψία των αρθρώσεων και στο μειωμένο εύρος κίνησης, με αποτέλεσμα συχνά να προκαλείται πόνος κατά την κίνηση.

 

Εμβιομηχανικές επιπτώσεις

  • Προβλήματα στάσης: Ο καθιστικός τρόπος ζωής ευνοεί την κακή στάση του σώματος, ιδίως σε άτομα που περνούν πολλές ώρες καθιστοί, οδηγώντας σε πόνο στον αυχένα, την πλάτη και τα άκρα.
  • Τροποποιημένη εμβιομηχανική: Η αδράνεια μπορεί να οδηγήσει σε ανισορροπίες στη μυϊκή δύναμη και την ευλυγισία, επηρεάζοντας τη φυσιολογική εμβιομηχανική και αυξάνοντας τον κίνδυνο πόνου και τραυματισμού.

 

Συνέπειες της σωματικής αδράνειας

Οι συνέπειες της σωματικής αδράνειας επεκτείνονται πέρα από την άμεση εμπειρία του πόνου. Μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη χρόνιων συνδρόμων πόνου, σε αυξημένη ευαισθησία στον πόνο και σε υψηλότερο κίνδυνο τραυματισμού. Επιπλέον, συχνά συνδέεται με άλλα προβλήματα υγείας, όπως η παχυσαρκία, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και τα ζητήματα ψυχικής υγείας, τα οποία μπορούν να επιδεινώσουν περαιτέρω τον πόνο.

 

Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας στην αντιμετώπιση του πόνου που σχετίζεται με τη σωματική αδράνεια

Οι φυσικοθεραπευτές είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις που έχει η σωματική αδράνεια στον πόνο. Η ειδίκευσή τους επιτρέπει μια πολύπλευρη προσέγγιση,  που στοχεύει στις υποκείμενες αιτίες και την παροχή ολοκληρωμένης φροντίδας. Με ποιους τρόπους;

  • Κινησιοθεραπεία (διατάσεις, ασκήσεις ενδυνάμωσης, ασκήσεις με έμφαση στην ιδιοδεκτικότητα και στην κιναισθησία).
  • Θεραπευτική άσκηση (με έμφαση στην αερόβια ικανότητα)
  • Εκπαίδευση και τροποποίηση του τρόπου ζωής (εργονομία στον χώρο εργασίας για τη μείωση της καθιστικής συμπεριφοράς, τακτικές για την ενσωμάτωση μικρών περιόδων δραστηριότητας κατά τη διάρκεια της ημέρας, καθοδήγηση για τη δημιουργία μιας βιώσιμης και ευχάριστης ρουτίνας άσκησης.
  • Τεχνικές διαχείρισης του πόνου για να κάνουν την κίνηση και την άσκηση πιο εύκολες (manual therapy, θεραπευτική μάλαξη).
  • Εκπαίδευση σωστής στάσης του σώματος, τόσο για όταν τα άτομα κάθονται όσο και για όταν στέκονται.
  • Αξιολόγηση και διόρθωση των ανωμαλιών βάδισης.
  • Ενθάρρυνση και ψυχολογική υποστήριξη.

 

Η σωματική αδράνεια συμβάλλει σημαντικά στον πόνο και η διαχείρισή της αποτελεί σημαντικό κομμάτι της Φυσικοθεραπείας. Με την κατανόηση των μηχανισμών με τους οποίους η αδράνεια οδηγεί στον πόνο, οι φυσικοθεραπευτές μπορούν να αναπτύξουν στοχευμένες στρατηγικές παρέμβασης για την ενθάρρυνση της σωματικής δραστηριότητας και την αντιμετώπιση των υποκείμενων αιτιών του πόνου. Η φυσικοθεραπεία μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στο να βοηθήσει τους ασθενείς να ξεπεράσουν τις προκλήσεις που θέτει η σωματική αδράνεια, οδηγώντας σε καλύτερη διαχείριση του πόνου και της συνολικής υγείας.

Related Posts