Σπονδυλική στένωση και ο ρόλος της Φυσικοθεραπείας

Τι είναι η σπονδυλική στένωση;

Η σπονδυλική στένωση αναφέρεται στη στένωση του σπονδυλικού σωλήνα ή των νευρικών οδών, η οποία οδηγεί σε συμπίεση του νωτιαίου μυελού ή των νευρικών ριζών. Η πάθηση μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορα μέρη της σπονδυλικής στήλης:

Αυχενική στένωση. Προκαλεί συμπτώματα στον αυχένα, τους ώμους, τα χέρια και τα χέρια.

Θωρακική στένωση. Είναι λιγότερο συχνή, αλλά μπορεί να προκαλέσει πόνο και αδυναμία στο άνω ή κάτω μέρος του σώματος.

Οσφυϊκή στένωση. Είναι η πιο συχνή μορφή, που συνήθως προκαλεί πόνο, μούδιασμα ή αδυναμία στο κάτω μέρος της πλάτης, στα πόδια και στους γλουτούς.

 

Τι προκαλεί τη σπονδυλική στένωση;

Η σπονδυλική στένωση μπορεί να είναι αποτέλεσμα:

• Εκφυλιστικών αλλαγών, για παράδειγμα λόγω ηλικίας
• Τραυματισμών όπως κατάγματα, εξαρθρώσεις ή φλεγμονές από τραύματα
• Ανατομικών ανωμαλιών, καθώς ορισμένα άτομα γεννιούνται με στενότερο σπονδυλικό σωλήνα.
• Όγκου ή άλλων ανώμαλων αναπτύξεων που μπορεί να καταλαμβάνουν χώρο εντός του σπονδυλικού σωλήνα και να συμπιέζουν τα νεύρα.
• Προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις που μπορεί να έχουν αλλοιώσει την ανατομία της σπονδυλικής στήλης.

 

Τα συμπτώματα της σπονδυλικής στένωσης

Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή ανάλογα με τη θέση και τη σοβαρότητα της στένωσης, αλλά συνήθως περιλαμβάνουν:

• Αμβλύ ή οξύ πόνο στον αυχένα, την πλάτη ή τα πόδια.
• Αίσθηση μουδιάσματος και μυρμηγκιάσματος κυρίως στα χέρια ή στα πόδια.
• Μυϊκή αδυναμία, η οποία δυσκολεύει το περπάτημα ή την εκτέλεση καθημερινών εργασιών.
• Πόνος στα πόδια και μυϊκοί σπασμοί κατά το περπάτημα, που ανακουφίζονται με το σκύψιμο προς τα εμπρός ή το κάθισμα.
• Προβλήματα στη διατήρηση της σταθερότητας λόγω αδυναμίας ή δυσλειτουργίας των νεύρων.
• Δυσλειτουργία του εντέρου ή της ουροδόχου κύστης (σε σοβαρές περιπτώσεις).

 

Η σπονδυλική στένωση μπορεί να περιορίσει σημαντικά τις καθημερινές δραστηριότητες, όπως το περπάτημα, η ορθοστασία ή το ανέβασμα σκάλας. Πολλοί ασθενείς φοβούνται ότι θα πονέσουν αν κινηθούν και αυτό τους οδηγεί σε αδράνεια, η οποία με τη σειρά της έχει ως αποτέλεσμα περαιτέρω αποδυνάμωση των μυών, δυσκαμψία και επιδείνωση της στάσης του σώματος. Μακροπρόθεσμα αυτή η αδράνεια μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα, συμβάλλοντας σε έναν φαύλο κύκλο πόνου, μειωμένης κινητικότητας και απογοήτευσης.

 

Ο ρόλος της Φυσικοθεραπείας στην αντιμετώπιση της σπονδυλικής στένωσης

Ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας έχει στόχο την ανακούφιση από τον πόνο, την ενδυνάμωση των μυών, τη βελτίωση της στάσης του σώματος και την βελτίωση της κινητικότητας. Μπορεί να περιλαμβάνει:

• Φυσικά μέσα (παγοθεραπεία, θερμοθεραπεία, ηλεκτροθεραπεία, laser, υπέρηχο, στοχευμένες ραδιοσυχνότητες, biofeedback, μαγνητικό διεγέρτη, κρουστικό υπέρηχο)
• Κινησιοθεραπεία (διατάσεις, ασκήσεις ενδυνάμωσης, ασκήσεις με έμφαση στην ιδιοδεκτικότητα και στην κιναισθησία)
• Ειδικές τεχνικές κινητοποίησης (Ackermann)
• Περίδεση (Kinesio taping)
• Βελονισμός (dry needling)
• Εκπαίδευση του ασθενή και ενημέρωση για την παθολογία του καθώς και για τις δραστηριότητες που μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα ή να τον επιβαρύνουν περισσότερο
• Θεραπευτική άσκηση (λειτουργική επανεκπαίδευση, ασκήσεις νευρομυϊκού συντονισμού).
• Συμβουλές για τη διόρθωση της στάσης σώματος, την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την πρόληψη ενδεχόμενης επιδείνωσης.

 

Πρόληψη και αλλαγές στον τρόπο ζωής

Εκτός από τις θεραπείες, οι φυσικοθεραπευτές παρέχουν στους ασθενείς εκπαίδευση και καθοδήγηση σχετικά με διάφορες συνήθειες που μπορούν να προλάβουν ενδεχόμενη επιδείνωση των συμπτωμάτων.

1. Η τακτική, χαμηλής έντασης άσκηση βοηθά στη διατήρηση της δύναμης και της ευλυγισίας. Η αδράνεια, αντιθέτως, μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία των μυών και περισσότερη δυσκαμψία.

 

2. Το υπερβολικό βάρος ασκεί πρόσθετη πίεση στη σπονδυλική στήλη, επιδεινώνοντας τα συμπτώματα. Μια ισορροπημένη διατροφή και η τακτική άσκηση μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς να διαχειριστούν το βάρος τους.

 

3. Εργονομικές προσαρμογές του περιβάλλοντος διαβίωσης και εργασίας, όπως η προσαρμογή της καρέκλας και του γραφείου ώστε να μειωθεί η πίεση στη μέση.

 

Πότε είναι απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση;

Παρόλο που η φυσικοθεραπεία μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά τη σπονδυλική στένωση για πολλούς ασθενείς, η χειρουργική επέμβαση παραμένει ως ενδεχόμενο σε περιστατικά κατά τα οποία οι συντηρητικές θεραπείες δεν έχουν φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, τα συμπτώματα επιδεινώνονται σημαντικά, υπάρχει σημαντική δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης ή του εντέρου κ.α.

Ωστόσο, ακόμα και μετά από χειρουργική επέμβαση, η φυσικοθεραπεία αποτελεί σημαντικό κομμάτι της μετεγχειρητικής αποκατάστασης για την ανάκτηση της δύναμης, την αποκατάσταση της κινητικότητας και την πρόληψη επιπλοκών.

 

Η σπονδυλική στένωση μπορεί να προκαλέσει σημαντική δυσφορία και περιορισμούς στην καθημερινή ζωή. Η φυσικοθεραπεία αντιμετωπίζει τα βαθύτερα αίτια των συμπτωμάτων ώστε οι ασθενείς με σπονδυλική στένωση να μπορούν να ανακτήσουν τον έλεγχο της κίνησής τους, να μειώσουν την εξάρτησή τους από τη φαρμακευτική αγωγή και να απολαύσουν καλύτερη ποιότητα ζωής, είτε χρησιμοποιείται ως θεραπεία πρώτης γραμμής είτε ως μέρος της μετεγχειρητικής φροντίδας.