Στάση του σώματος και πώς συνδέεται με το πόνο και την αποκατάσταση

Η στάση του σώματος και οι διαστάσεις της

Η στάση του σώματος εκτείνεται πέρα από την ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης, περιλαμβάνοντας τον προσανατολισμό και την ευθυγράμμιση ολόκληρου του σώματος και των τμημάτων του. Είναι δυναμική, επηρεάζεται από τη εμβιομηχανική και την κίνηση, με ορισμένες θέσεις να προκαλούν δυνητικά συμπτώματα, ιδίως στο πλαίσιο πρόσφατων τραυματισμών. Για παράδειγμα, συγκεκριμένες στάσεις μπορεί να καταπονούν τον επουλωτικό ιστό σε περίπτωση διαστρέμματος κάποιου συνδέσμου, προκαλώντας πόνο όχι επειδή η στάση είναι εγγενώς “κακή”, αλλά επειδή το σώμα δεν έχει ακόμη ανακάμψει πλήρως.

 

Ο μύθος της “κακής” στάσης του σώματος

Η έννοια της “κακής” στάσης του σώματος ως άμεση αιτία του πόνου εξετάζεται όλο και περισσότερο. Η έρευνα δείχνει ότι υπάρχει σημαντική μεταβλητότητα στον τρόπο προσαρμογής και ευθυγράμμισης των τμημάτων του σώματος, γεγονός που υποδηλώνει ότι η στάση του σώματος, ιδίως η στατική θέση, δεν συσχετίζεται έντονα με την ανάπτυξη πόνου. Αυτό αμφισβητεί την αντίληψη ότι η διατήρηση της λεγόμενης “καλής” στάσης του σώματος αποτελεί πανάκεια για την πρόληψη ή την ανακούφιση του πόνου.

 

Δυναμική στάση και κίνηση

Η σημασία της στάσης του σώματος γίνεται πιο έντονη στο πλαίσιο δυναμικών κινήσεων, ιδίως υπό φόρτιση. Δεν είναι η στάση που διατηρείται ενώ στέκεστε ή κάθεστε σε ένα γραφείο που συνήθως οδηγεί σε πόνο- περισσότερο είναι οι παρατεταμένες στατικές θέσεις που μπορούν να προκαλέσουν δυσφορία. Αυτό αποδίδεται στην ισχαιμία – την μειωμένη ροή αίματος – που προκύπτει από τις παρατεταμένες θέσεις, η οποία μπορεί να οδηγήσει στη συσσώρευση χημικών ουσιών που ενεργοποιούν τους αισθητήρες πόνου.

 

Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας στην αντιμετώπιση του πόνου που σχετίζεται με τη στάση του σώματος

Δεδομένης της διαφοροποιημένης σχέσης μεταξύ της στάσης του σώματος και του πόνου, οι φυσικοθεραπευτές παίζουν σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση των ασθενών και στην καθοδήγησή τους προς αποτελεσματικές στρατηγικές διαχείρισης.

• Προώθηση της δυναμικής στάσης του σώματος. Η ενθάρρυνση της κίνησης και η αποφυγή παρατεταμένων στατικών θέσεων είναι το κλειδί. Το ρητό “η επόμενη στάση σας είναι η καλύτερη στάση” υπογραμμίζει τη σημασία των τακτικών αλλαγών της στάσης για την πρόληψη της δυσφορίας και του πόνου. Οι φυσικοθεραπευτές μπορούν να καθοδηγήσουν τους ασθενείς στην ενσωμάτωση της κίνησης στην καθημερινή τους ρουτίνα, δίνοντας έμφαση στην αξία της δυναμικής και όχι της στατικής θέσης.
• Προσαρμογή των τροποποιήσεων της στάσης του σώματος. Οι προσωρινές τροποποιήσεις της στάσης του σώματος μπορούν να βοηθήσουν στην απευαισθητοποίηση και την αποκατάσταση, ιδίως μετά από έναν τραυματισμό. Ωστόσο, ο στόχος δεν είναι η επιβολή μιας άκαμπτης, “ιδανικής” στάσης, αλλά η διευκόλυνση ενός εύρους άνετων θέσεων που υποστηρίζουν την επούλωση και τη λειτουργικότητα. Αυτή η προσέγγιση αναγνωρίζει την προσαρμοστικότητα του σώματος και τη μεταβλητότητα του τι συνιστά μια άνετη, βιώσιμη στάση για κάθε άτομο.
• Αντιμετώπιση της ευαισθησίας στάσης. Σε περιπτώσεις όπου συγκεκριμένες θέσεις προκαλούν πόνο λόγω παρατεταμένης έκθεσης ή ευαισθησίας στη στάση, οι φυσικοθεραπευτές μπορούν να αναπτύξουν στρατηγικές για τη σταδιακή απευαισθητοποίηση των επηρεαζόμενων περιοχών. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει ήπια, προοδευτική έκθεση στη στάση που προκαλεί τη δυσφορία, σε συνδυασμό με ασκήσεις για την ενίσχυση και υποστήριξη των ιστών, ενισχύοντας έτσι την ικανότητά τους να αντέχουν την πίεση.

 

Η σχέση μεταξύ της στάσης του σώματος και του πόνου είναι πολύπλοκη και εξατομικευμένη, αμφισβητώντας την υπεραπλουστευμένη έννοια της “καλής” έναντι της “κακής” στάσης του σώματος. Δίνοντας έμφαση στη δυναμική στάση, στην ποικιλομορφία της κίνησης και στις προσαρμοσμένες στρατηγικές για τη διαχείριση της ευαισθησίας στη στάση, η φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά τους ασθενείς σε ότι αφορά την άνεση, την κινητικότητα και την ανακούφιση από τον πόνο.