Βλαισός μέγας δάκτυλος και ο ρόλος της Φυσικοθεραπείας

Τι προκαλεί τον βλαισό μέγα δάκτυλο;

Η παραμόρφωση που προκαλεί ο βλαισός μέγας δάκτυλος είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, όπως:

1. Εμβιομηχανικές ανωμαλίες. Η μη φυσιολογική μηχανική του ποδιού, όπως ο υπερπρηνισμός, μπορεί να ασκήσει πίεση στην άρθρωση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού, προκαλώντας κακή ευθυγράμμιση μακροπρόθεσμα.
2. Ακατάλληλα υποδήματα. Τα παπούτσια με στενό χώρο για τα δάχτυλα των ποδιών ή τα ψηλά τακούνια αναγκάζουν τα δάχτυλα των ποδιών να παραμένουν σε αφύσικη θέση, αυξάνοντας την πίεση στην άρθρωση και συμβάλλοντας στην πάθηση.
3. Αρθρίτιδα, η οποία προκαλεί εκφύλιση των αρθρώσεων, και άλλες συναφείς καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν ανατομικές αλλαγές στο πόδι.
4. Προηγούμενοι τραυματισμοί στο πόδι, όπως για παράδειγμα τα κατάγματα, μπορούν να αλλάξουν την ευθυγράμμιση των δακτύλων.
5. Γενετική προδιάθεση για ανατομικές ανωμαλίες, όπως η πλατυποδία.

 

Ο βλαισός μέγας δάκτυλος μπορεί να εμφανιστεί στον οποιονδήποτε, ωστόσο κάποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης. Οι παράγοντες κινδύνου μπορεί να είναι οικογενειακό ιστορικό παραμορφώσεων στα πόδια, το φύλο, καθώς το «κότσι» εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες (πιθανότατα λόγω της παρατεταμένης χρήσης ψηλοτάκουνων και στενών παπουτσιών), η ηλικία, καθώς η πάθηση εμφανίζεται συχνότερα στους ενήλικες (αν και ο νεανικός βλαισός μέγας δάκτυλος εμφανίζεται στους εφήβους), η φύση της εργασίας, που μπορεί να απαιτεί παρατεταμένη ορθοστασία ή περπάτημα και η παχυσαρκία, καθώς το υπερβολικό σωματικό βάρος ασκεί επιπλέον πίεση στα πόδια.

 

Τα συμπτώματα του βλαισού μέγα δακτύλου

Τα συμπτώματα της πάθησης διαφέρει από ασθενή σε ασθενή, ωστόσο τα πιο συνηθισμένα είναι:

• Ορατό εξόγκωμα στη βάση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού.
• Πόνος και ευαισθησία που επιδεινώνεται με παρατεταμένο περπάτημα, ορθοστασία ή με τη χρήση στενών παπουτσιών.
• Οίδημα και ερυθρότητα γύρω από την άρθρωση, τα οποία συνοδεύονται συχνά από αίσθημα καύσου.
• Ακαμψία και περιορισμένη κινητικότητα του μεγάλου δακτύλου του ποδιού λόγω δυσκαμψίας της άρθρωσης.
• Αλλαγή στον τρόπο που περπατούν οι ασθενείς λόγω του πόνου ή της παραμόρφωσης.

 

Η διάγνωση του βλαισού μέγα δακτύλου είναι δυνατή με φυσική εξέταση από έναν επαγγελματία υγείας, ο οποίος θα εκτιμήσει τη σοβαρότητα της παραμόρφωσης και το εύρος της κίνησης στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού. Συνήθως χρειάζονται και απεικονιστικές εξετάσεις (πχ ακτινογραφίες) για την αξιολόγηση της ευθυγράμμισης των οστών και τον προσδιορισμό της έκτασης της βλάβης.

 

Πώς αντιμετωπίζεται ο βλαισός μέγας δάκτυλος;

Παραδοσιακά ο βλαισός μέγας δάκτυλος μπορεί να αντιμετωπιστεί είτε συντηρητικά είτε και χειρουργικά, εάν χρειαστεί.

Οι συντηρητικές θεραπείες επικεντρώνονται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, στη βελτίωση της λειτουργικότητας και στην επιβράδυνση της παραμόρφωσης. Μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Χρήση υποδημάτων με φαρδύ πλαίσιο για τα δάκτυλα και χαμηλά τακούνια.
• Ορθωτικές συσκευές και ένθετα παπουτσιών που ανακατανέμουν το βάρος και βελτιώνουν την ευθυγράμμιση.
• Φαρμακευτική αγωγή για τη διαχείριση του πόνου.

Για σοβαρές περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται στις συντηρητικές θεραπείες, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Ο στόχος της χειρουργικής επέμβασης είναι να ευθυγραμμιστούν εκ νέου τα οστά, οι σύνδεσμοι και οι τένοντες ώστε να αποκατασταθεί η φυσιολογική λειτουργία του ποδιού.

 

Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας στην αντιμετώπιση και διαχείριση στου βλαισού μέγα δακτύλου

Η φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά στη διαχείριση και αποκατάσταση του βλαισού μέγα δακτύλου, καθώς προσφέρει μη επεμβατικές επιλογές για να αντιμετωπίσει τα βαθύτερα αίτια της πάθησης. Αν και δεν μπορεί να αντιστρέψει την παραμόρφωση, η φυσικοθεραπεία μπορεί να ανακουφίσει τους ασθενείς από τα συμπτώματα, να βελτιώσει τη λειτουργικότητα του ποδιού και να επιβραδύνει την εξέλιξη.

• Φυσικά μέσα (παγοθεραπεία, θερμοθεραπεία, ηλεκτροθεραπεία, laser, υπέρηχο, στοχευμένες ραδιοσυχνότητες, biofeedback, μαγνητικό διεγέρτη, κρουστικό υπέρηχο)
• Κινησιοθεραπεία (διατάσεις, ασκήσεις ενδυνάμωσης, ασκήσεις με έμφαση στην ιδιοδεκτικότητα και στην κιναισθησία)
• Ειδικές τεχνικές κινητοποίησης (Ackermann)
• Περίδεση (Kinesio taping)
• Βελονισμός (dry needling)
• Εκπαίδευση του ασθενή και ενημέρωση για την παθολογία του καθώς και για τις δραστηριότητες που μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα ή να τον επιβαρύνουν περισσότερο
• Θεραπευτική άσκηση (λειτουργική επανεκπαίδευση, ασκήσεις νευρομυϊκού συντονισμού).
• Συμβουλές για τη διόρθωση της στάσης σώματος, την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την πρόληψη ενδεχόμενης επιδείνωσης.

 

Πώς να προλάβετε τον βλαισό μέγα δάκτυλο

• Επιλέξτε παπούτσια με επαρκή στήριξη, φαρδύ πλαίσιο για τα δάχτυλα των ποδιών και χαμηλά τακούνια.
• Διατηρήστε ένα υγιές βάρος.
• Ενισχύστε τους μύες των ποδιών και βελτιώστε την ευλυγισία με τακτικές ασκήσεις διάτασης και ενδυνάμωσης.
• Ελέγχετε τακτικά για πρώιμα σημάδια βλαισού μέγα δακτύλου και αναζητήστε επαγγελματική συμβουλή εάν εμφανιστούν συμπτώματα.

 

Ο βλαισός μέγας δάκτυλος δεν είναι μόνο ένα απλό αισθητικό πρόβλημα. Μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την κινητικότητα και την ποιότητα ζωής των ασθενών, εάν δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Η έγκαιρη διαχείριση με πρόγραμμα φυσικοθεραπείας και συντηρητικά μέτρα μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα, να επιβραδύνει την εξέλιξη και να βελτιώσει τη λειτουργικότητα ενώ, για σοβαρές περιπτώσεις, η χειρουργική επέμβαση είναι συνήθως η ιδανική επιλογή.