Οι επιπτώσεις του βάρους στην υγεία των αρθρώσεων

Πώς το βάρος επηρεάζει την υγεία των αρθρώσεων

Η σχέση μεταξύ του σωματικού βάρους και της υγείας των αρθρώσεων είναι τόσο μηχανική όσο και βιοχημική. Η επιβάρυνση του σώματος από το υπερβολικό βάρος είναι γνωστή ωστόσο και οι φλεγμονώδεις επιδράσεις που σχετίζονται με την παχυσαρκία επιδεινώνουν περαιτέρω τα προβλήματα των αρθρώσεων. Με ποιους τρόπους;

• Επιβαρύνουν περαιτέρω τις αρθρώσεις. Κάθε βήμα που κάνετε ασκεί δύναμη στις αρθρώσεις σας. Για παράδειγμα, για κάθε επιπλέον κιλό σωματικού βάρους, ασκούνται επιπλέον 4 κιλά πίεσης στα γόνατα κατά το περπάτημα. Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η πρόσθετη πίεση επιταχύνει τη φθορά των χόνδρων, οδηγώντας σε καταστάσεις όπως η οστεοαρθρίτιδα.
• Επιπτώσεις στον χόνδρο. Ο χόνδρος λειτουργεί ως μαξιλάρι, απορροφώντας τους κραδασμούς και επιτρέποντας την ομαλή κίνηση των αρθρώσεων. Όταν οι αρθρώσεις βρίσκονται υπό συνεχή υπερβολική πίεση, ο χόνδρος φθείρεται πιο γρήγορα, με αποτέλεσμα την τριβή των οστών, πόνο και φλεγμονή.
• Φλεγμονή και πόνος. Ο λιπώδης ιστός ή το σωματικό λίπος δεν είναι απλώς μια αδρανής αποθήκη ενέργειας- είναι μεταβολικά ενεργός και μπορεί να παράγει φλεγμονώδεις χημικές ουσίες που ονομάζονται κυτοκίνες. Τα υψηλότερα επίπεδα σωματικού λίπους μπορεί να αυξήσουν τη φλεγμονή σε όλο το σώμα, ακόμα και στις αρθρώσεις. Αυτή η φλεγμονή μπορεί να επιδεινώσει τον πόνο στις αρθρώσεις και να συμβάλει σε καταστάσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα.

 

Τα οφέλη της διαχείρισης του βάρους για την υγεία των αρθρώσεων

Η διαχείριση του βάρους είναι εξαιρετικά σημαντική για την υγεία των αρθρώσεων και την πρόληψη των επιπλοκών. Οι φυσικοθεραπευτές συχνά τονίζουν τη σημασία της ως μέρος ενός ολοκληρωμένου προγράμματος αποκατάστασης ή πρόληψης. Τα οφέλη από τη διαχείριση του βάρους στην υγεία των αρθρώσεων περιλαμβάνουν:

• Μείωση του πόνου, ακόμα και μετά από ελάχιστη απώλεια βάρους. Για παράδειγμα, μελέτες δείχνουν ότι η απώλεια μόλις του 5% του σωματικού βάρους μπορεί να μειώσει την καταπόνηση των αρθρώσεων και να βελτιώσει την κινητικότητα σε άτομα με οστεοαρθρίτιδα.
• Καλύτερη κινητικότητα και λειτουργικότητα, λιγότερη δυσκαμψία και βελτιωμένη ικανότητα εκτέλεσης καθημερινών εργασιών και σωματικών δραστηριοτήτων.
• Μικρότερος κίνδυνος εκφυλισμού των αρθρώσεων, καθώς η απώλεια βάρους επιβραδύνει την εξέλιξη των παθήσεων των αρθρώσεων και μειώνουν έτσι την ανάγκη χειρουργικής επέμβασης.
• Καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα. Οι ασθενείς με φυσιολογικό σωματικό βάρος ανταποκρίνονται πιο αποτελεσματικά στη φυσικοθεραπεία, λόγω της λιγότερης καταπόνησης των αρθρώσεων που επιτρέπει καλύτερη απόδοση κατά τη διάρκεια των ασκήσεων και ταχύτερους χρόνους αποκατάστασης.

 

Πώς να διαχειριστείτε το βάρος

Η διατήρηση ενός υγιούς βάρους περιλαμβάνει άσκηση, διατροφή και αλλαγές στον τρόπο ζωής. Οι φυσικοθεραπευτές συχνά συνεργάζονται με διαιτολόγους και άλλους επαγγελματίες υγείας για τη δημιουργία εξατομικευμένων πλάνων για τους ασθενείς. Πώς μπορείτε να διαχειριστείτε το βάρος;

• Άσκηση χαμηλής επιβάρυνσης. Η επιλογή του σωστού τύπου άσκησης είναι απαραίτητη για την αποφυγή περαιτέρω καταπόνησης των αρθρώσεων. Για παράδειγμα, η κολύμβηση μειώνει την επιβάρυνση των αρθρώσεων, ενώ παράλληλα βελτιώνει την καρδιαγγειακή κατάσταση και τη δύναμη. Η ποδηλασία είναι μια εξαιρετική επιλογή για την ενδυνάμωση των κάτω άκρων χωρίς να επιβαρύνονται υπερβολικά τα γόνατα ή τα ισχία. Η προπόνηση ενδυνάμωσης των μυών γύρω από τις αρθρώσεις παρέχει πρόσθετη στήριξη και σταθερότητα, μειώνοντας τον κίνδυνο τραυματισμού.
• Αλλαγές στη διατροφή. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει έλεγχο των θερμίδων (κατανάλωση λιγότερων θερμίδων από όσες καίει ο ασθενής), ενσωμάτωση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, φρούτων, λαχανικών και δημητριακών ολικής άλεσης για τη μείωση της φλεγμονής και την υποστήριξη της υγείας των αρθρώσεων και επαρκή ενυδάτωση.
• Σωστή στάση και μηχανική σώματος για να μειωθεί η επιβάρυνση των αρθρώσεων, ειδικά στα υπέρβαρα άτομα. Οι φυσικοθεραπευτές εκπαιδεύουν τους ασθενείς σχετικά με τη σωστή καθιστή και όρθια στάση, τις σωστές τεχνικές ανύψωσης αντικειμένων, και εργονομικές προσαρμογές στις καθημερινές εργασίες και δραστηριότητες.
• Αλλαγές στην καθημερινότητα, όπως το να πηγαίνετε με τις σκάλες αντί για το ασανσέρ ή να αντικαθιστάτε τα σνακ με ζάχαρη με πιο υγιεινές εναλλακτικές.

 

Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας στην υγεία του βάρους και των αρθρώσεων

Ο ρόλος του φυσιοθεραπευτή στα άτομα που θέλουν να διαχειριστούν το βάρους τους και να βελτιώσουν την υγεία των αρθρώσεων, επεκτείνεται πέρα από τη συνταγογράφηση ασκήσεων.

Οι φυσικοθεραπευτές σχεδιάζουν εξατομικευμένα προγράμματα που ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες ενός ασθενούς, όταν για παράδειγμα αναρρώνει από έναν τραυματισμό, διαχειρίζεται μια χρόνια πάθηση, ή απλώς επιθυμεί να προλάβει καταστάσεις. Για τα άτομα που αντιμετωπίζουν πόνο στις αρθρώσεις λόγω βάρους, οι φυσικοθεραπευτές χρησιμοποιούν μια σειρά από τεχνικές, όπως manual therapy, kinesio taping και φυσικά μέσα (όπως Laser ή μαγνητικό διεγέρτη), για να μειώσουν τη δυσφορία και να βελτιώσουν την κινητικότητα. Επίσης, οι φυσικοθεραπευτές εκπαιδεύουν τους ασθενείς για τη σχέση μεταξύ βάρους και υγείας των αρθρώσεων και το πώς οι ενέργειές τους (όπως η τακτική άσκηση και η διατήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής) μπορούν να επηρεάσουν θετικά την υγεία τους.

 

Η σχέση μεταξύ του βάρους και της υγείας των αρθρώσεων είναι σαφής: το υπερβολικό βάρος ασκεί αδικαιολόγητη πίεση στις αρθρώσεις, επιταχύνει τη φθορά και αυξάνει τον κίνδυνο χρόνιων παθήσεων όπως η οστεοαρθρίτιδα. Ωστόσο, τα καλά νέα είναι ότι η διαχείριση του βάρους -μέσω ενός συνδυασμού άσκησης, διατροφής και αλλαγών στη συμπεριφορά- μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τη λειτουργία των αρθρώσεων, να μειώσει τον πόνο και να βελτιώσει τη συνολική ποιότητα ζωής. Η φυσικοθεραπεία προσφέρει εξειδικευμένη καθοδήγηση, προσαρμοσμένα σχέδια άσκησης και υποστήριξη για να βοηθήσει τους ασθενείς να πετύχουν τους στόχους τους.