Σπονδυλοδεσία και αποκατάσταση με Φυσικοθεραπεία

Τι είναι η σπονδυλοδεσία;

Με τη σπονδυλοδεσία συνδέονται μόνιμα δύο ή περισσότεροι σπόνδυλοι στη σπονδυλική στήλη ώστε να αποτραπεί η κίνηση μεταξύ τους. Με τη σύντηξη των σπονδύλων μεταξύ τους, η σπονδυλοδεσία αποσκοπεί να αποτρέψει την κίνηση σε ένα συγκεκριμένο τμήμα της σπονδυλικής στήλης, το οποίο μπορεί να αποτελεί πηγή πόνου ή αστάθειας. Αυτή η διαδικασία δημιουργεί ένα ενιαίο, συμπαγές οστό από δύο ή περισσότερους σπονδύλους.

 

Πότε είναι απαραίτητη η σπονδυλοδεσία;

Η σπονδυλοδεσία συστήνεται συνήθως σε ασθενείς που πάσχουν από παθήσεις που προκαλούν αστάθεια, πόνο ή παραμόρφωση στη σπονδυλική στήλη, έντονα πιεστικά φαινόμενα νευρικών ριζών που μπορεί να προκαλούν παρέσεις με αποτέλεσμα διαταραχές αισθητικές ή και κινητικές όπως και στυτική δυσλειτουργία, ακράτεια ούρων, κ.α. Μερικές από αυτές τις παθήσεις είναι η σπονδυλική στένωση, η σκολίωση, η κύφωση, η σπονδυλολίσθηση, κάποιος όγκος στη σπονδυλική στήλη ή και ένα κάταγμα.  

Η σπονδυλοδεσία ως χειρουργική επέμβαση επιλέγεται όταν αποτυγχάνουν όλοι οι υπόλοιποι τρόποι αντιμετώπισης (πχ φυσικοθεραπεία, φάρμακα, νωτιαίοι αποκλεισμοί, κηδεμόνες κτλ) εκτός από τα περιστατικά στα οποία υπάρχουν σπονδυλικές κακώσεις ή κατάγματα, στα οποία αποτελεί την πρώτη και μοναδική επιλογή. 

Η σπονδυλοδεσία θεωρείται μείζονος σημασίας χειρουργική επέμβαση, και παρόλο που έχει πολλά πλεονεκτήματα σε ότι αφορά τη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης, περιορίζει την κίνηση στο τμήμα που έχει συνδεθεί, επηρεάζοντας της κινητικότητα και τη λειτουργικότητα. Σε αυτό το σημείο η αποκατάσταση με φυσικοθεραπεία αποκτά εξέχουσα σημασία.

 

Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας στην αποκατάσταση μετά από σπονδυλοδεσία

Η αποκατάσταση μετά τη χειρουργική επέμβαση σπονδυλοδεσίας περιλαμβάνει και ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα Φυσικοθεραπείας. Η φυσικοθεραπεία επικεντρώνεται στην αποκατάσταση της κίνησης, την ανάκτηση της δύναμης, τη βελτίωση της ευλυγισίας ενώ παράλληλα φροντίζει να επουλωθεί σωστά η χειρουργημένη περιοχή. Απώτερος στόχος είναι να βοηθηθεί ο ασθενής να επιστρέψει στις κανονικές του δραστηριότητες με ελάχιστο πόνο και να μεγιστοποιήσει τα οφέλη από τη χειρουργική επέμβαση. Στόχοι της φυσικοθεραπείας για την αποκατάσταση μετά από σπονδυλοδεσία είναι επίσης:

• Να διευκολύνει την ασφαλή κίνηση και να μειώσει τη δυσκαμψία. Μετά την επέμβαση οι ασθενείς μπορεί να αισθάνονται δύσκαμπτοι και να είναι διστακτικοί να κινηθούν, αλλά οι ήπιες ασκήσεις κινητικότητας με τη βοήθεια ενός φυσικοθεραπευτή (πχ σωστή στάση σώματος, μοτίβα ασφαλούς βάδισης κ.α) μπορούν να μειώσουν τη δυσκαμψία και να προλάβουν την ατροφία των μυών αλλά και τον κίνδυνο επιπλοκών λόγω κακής κυκλοφορίας του αίματος.
• Να ενδυναμώσει σταδιακά τους μύες, ειδικά εκείνους του κορμού που στηρίζουν τη σπονδυλική στήλη. Η ενδυνάμωση των μυών γύρω από τη σπονδυλική στήλη είναι απαραίτητη για την αποφόρτιση των συγχωνευμένων τμημάτων και την προστασία της σπονδυλικής στήλης από περαιτέρω τραυματισμό. Οι ασκήσεις αυτές εισάγονται σταδιακά και συχνά στοχεύουν σε συγκεκριμένες μυϊκές ομάδες, όπως τους μύες του πυρήνα, του ισχίου και των ποδιών.
• Να βελτιώσει την ευλυγισία και το εύρος κίνησης, ειδικά στις περιοχές πάνω και κάτω από τα τμήματα που έχουν συγχωνευτεί. Οι ασκήσεις διάτασης βοηθούν στη διατήρηση του εύρους κίνησης στα ισχία, τους ώμους και άλλες αρθρώσεις, επιτρέποντας στους ασθενείς να κινούνται ελεύθερα χωρίς να επιβαρύνουν υπερβολικά την χειρουργημένη περιοχή.
• Να διαχειριστεί τον πόνο και τη φλεγμονή, με τη βοήθεια διαφόρων μέσων και τεχνικών. Οι φυσικοθεραπευτές χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές για τη διαχείριση του πόνου και τη μείωση της φλεγμονής κατά την περίοδο ανάρρωσης. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει:
• Φυσικά μέσα (θερμοθεραπεία, ηλεκτροθεραπεία, laser, υπέρηχο, στοχευμένες ραδιοσυχνότητες, biofeedback, μαγνητικό διεγέρτη)
• Μυοπεριτονιακή απελευθέρωση (Ergon technique)
• Βελονισμός (dry needling)
• Περίδεση (Kinesio taping)
• Θεραπευτική άσκηση (λειτουργική επανεκπαίδευση, ασκήσεις νευρομυϊκού συντονισμού).
• Συμβουλές για τη διόρθωση της στάσης σώματος, την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την πρόληψη ενδεχόμενης επιδείνωσης.
• Να βοηθήσει τους ασθενείς να επιστρέψουν στις καθημερινές δραστηριότητες, όπως το περπάτημα, το λύγισμα, η ανύψωση και το κάθισμα. Στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι οι ασθενείς μπορούν να εκτελούν αυτές τις δραστηριότητες χωρίς να διακινδυνεύουν τραυματισμό ή πόνο.
• Επίσης, η φυσικοθεραπεία βοηθά και στην πρόληψη μελλοντικών τραυματισμών, διδάσκοντας στους ασθενείς πώς να διαχειρίζονται σωστά τις κινήσεις του σώματός τους και να διατηρούν την υγεία της σπονδυλικής στήλης.

 

Μετά τη σπονδυλοδεσία

Ακόμη και μετά την ολοκλήρωση των συνεδριών φυσικοθεραπείας, καλό είναι οι ασθενείς να συνεχίσουν τις ασκήσεις στο σπίτι και να υιοθετήσουν αλλαγές στον τρόπο ζωής τους ώστε να μην διαταράσσουν την υγεία της σπονδυλικής τους στήλης. Η διατήρηση ενός υγιούς βάρους, η τακτική άσκηση, η εργονομία και η σωστή στάση σώματος είναι απαραίτητα ώστε να μην καταπονείται η σπονδυλική στήλη.

 

Η χειρουργική επέμβαση σπονδυλοδεσίας μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο και να αποκαταστήσει τη λειτουργικότητα σε άτομα που αντιμετωπίζουν διάφορες παθήσεις της σπονδυλικής στήλης. Ωστόσο, η επιτυχία αυτής της χειρουργικής επέμβασης επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τη διαδικασία αποκατάστασης. Η φυσικοθεραπεία παίζει καθοριστικό ρόλο για την ομαλή μετάβαση από τη φάση προστασίας μετά τη χειρουργική επέμβαση στη δυνατόν καλύτερη λειτουργικότητα και ποιότητα ζωής με ασφάλεια.