Οπίσθιος πόνος στο γόνατο και η συμβολή της φυσικοθεραπείας

Ο οπίσθιος πόνος στο γόνατο είναι ένα σύμπτωμα που μπορεί να προκύψει από διάφορες παθολογικές καταστάσεις, τραυματισμούς ή λειτουργικές ανισορροπίες. Το γόνατο είναι μια πολύπλοκη άρθρωση που δέχεται μεγάλο μηχανικό φορτίο στην καθημερινότητα κατά το περπάτημα, το τρέξιμο, την άθληση ή ακόμα και την παρατεταμένη ακινησία. Καθώς ο πόνος στο πίσω μέρος του γόνατος μπορεί να περιορίσει σημαντικά την κινητικότητα του ατόμου, η φυσικοθεραπεία παίζει κεντρικό ρόλο στην αξιολόγηση, διαχείριση και αποκατάσταση αυτής της δυσλειτουργίας, αποκαθιστώντας τη φυσιολογική λειτουργία της άρθρωσης και αποτρέποντας περαιτέρω επιδείνωση.

Αιτίες του οπίσθιου πόνου στο γόνατο

Ο πόνος στην οπίσθια επιφάνεια του γόνατος μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, από μηχανικές ανισορροπίες έως τραυματισμούς και χρόνιες παθήσεις. Οι πιο συχνές αιτίες είναι:

1. Βλάβες συνδέσμων και μηνίσκου. Ο οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη σταθερότητα του γόνατος. Οι τραυματισμοί του μπορεί να προκληθούν από έντονες προσκρούσεις στο γόνατο, πτώσεις ή αθλητικές δραστηριότητες. Επίσης, οι ρήξεις του οπίσθιου μέρους του μηνίσκου προκαλούν συχνά οπίσθιο πόνο στο γόνατο, ιδιαίτερα σε άτομα που εκτελούν συχνά περιστροφικές κινήσεις ή επιβραδύνουν απότομα, όπως οι ποδοσφαιριστές.
2. Κύστη Baker. Η κύστη Baker είναι μια πάθηση κατά την οποία συγκεντρώνεται αρθρικό υγρό στην περιοχή πίσω από το γόνατο. Συνήθως σχετίζεται με αρθρίτιδα ή τραυματισμούς του μηνίσκου ενώ μπορεί να προκαλέσει αίσθημα πληρότητας, δυσκαμψία και πόνο, ιδιαίτερα κατά την κάμψη του γόνατος ή την παρατεταμένη στάση.
3. Τενοντίτιδες και μυϊκή καταπόνηση. Η υπέρχρηση των μυών της οπίσθιας επιφάνειας του μηρού, όπως ο δικέφαλος μηριαίος, ο ημιτενοντώδης και ο ημιυμενώδης, μπορεί να προκαλέσει τενοντίτιδα και πόνο στο πίσω μέρος του γόνατος. Αυτές οι καταστάσεις εμφανίζονται συχνά σε δρομείς και ποδηλάτες λόγω επαναλαμβανόμενων κινήσεων.
4. Αρθρίτιδα και εκφυλιστικές αλλοιώσεις. Η οστεοαρθρίτιδα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και άλλες εκφυλιστικές παθήσεις μπορεί να είναι οι αιτίες για φλεγμονή και πόνο στο γόνατο. Οι ασθενείς συχνά αναφέρουν δυσκαμψία το πρωί ή μετά από παρατεταμένη ακινησία.
5. Νευρολογικά και αγγειακά προβλήματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο οπίσθιος πόνος στο γόνατο μπορεί να σχετίζεται με την ύπαρξη πίεσης ή φλεγμονής στα νεύρα, όπως το κνημιαίο νεύρο. Επιπλέον, διάφορες παθήσεις στα αγγεία, όπως η θρόμβωση, μπορεί να προκαλέσουν έντονο πόνο και πρήξιμο.

Η διάγνωση του οπίσθιου πόνου στο γόνατο απαιτεί λεπτομερή κλινική αξιολόγηση και, σε πολλές περιπτώσεις, απεικονιστικές εξετάσεις. Ο φυσικοθεραπευτής ή ο γιατρός συνήθως λαμβάνει πλήρες ιατρικό ιστορικό για να κατανοήσει τη φύση του πόνου και τυχόν προδιαθεσικούς παράγοντες ενώ πραγματοποιεί και κλινική εξέταση με ειδικές δοκιμασίες, όπως το τεστ Lachman για τον οπίσθιο χιαστό σύνδεσμο και το τεστ McMurray για τις ενδεχόμενες βλάβες στον μηνίσκο. Σε κάποια περιστατικά μπορεί να χρειαστούν και απεικονιστικές εξετάσεις, όπως ακτινογραφίες, υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία προκειμένου να εντοπιστούν τυχόν βλάβες.

Πώς αντιμετωπίζεται ο οπίσθιος πόνος στο γόνατο;

Η θεραπευτική προσέγγιση εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία του πόνου στο γόνατο. Σε ήπιες περιπτώσεις, η συντηρητική αντιμετώπιση μπορεί να είναι αποτελεσματική ενώ σε πιο σοβαρές καταστάσεις, όπως οι ρήξεις μηνίσκου ή οπίσθιου χιαστού συνδέσμου, μπορεί να απαιτείται χειρουργική αποκατάσταση.

Η συντηρητική αντιμετώπιση συνήθως περιλαμβάνει:

• Ανάπαυση και περιορισμός δραστηριοτήτων για μείωση της φλεγμονής.
• Φαρμακευτική αγωγή
• Χρήση ορθοπεδικών βοηθημάτων, όπως επιγονατίδες για σταθεροποίηση της άρθρωσης.

Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας στη διαχείριση του οπίσθιου πόνου στο γόνατο

Η φυσικοθεραπεία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αποκατάστασης καθώς βοηθά τους ασθενείς να αντιμετωπίσουν τον πόνο, να βελτιώσουν την κινητικότητά τους και να προλάβουν ενδεχόμενες υποτροπές. Ένα πρόγραμμα φυσικοθεραπείας μπορεί να περιλαμβάνει:  

1. Φυσικά μέσα (παγοθεραπεία, θερμοθεραπεία, ηλεκτροθεραπεία, laser, υπέρηχο, στοχευμένες ραδιοσυχνότητες, biofeedback, μαγνητικό διεγέρτη, κρουστικό υπέρηχο)
2. Κινησιοθεραπεία (διατάσεις, ασκήσεις ενδυνάμωσης, ασκήσεις με έμφαση στην ιδιοδεκτικότητα και στην κιναισθησία)
3. Ειδικές τεχνικές κινητοποίησης (Ackermann)
4. Περίδεση (Kinesio taping)
5. Βελονισμός (dry needling)
6. Εκπαίδευση του ασθενή και ενημέρωση για την παθολογία του καθώς και για τις δραστηριότητες που μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα ή να τον επιβαρύνουν περισσότερο
7. Θεραπευτική άσκηση (λειτουργική επανεκπαίδευση, ασκήσεις νευρομυϊκού συντονισμού).
8. Συμβουλές για τη διόρθωση της στάσης σώματος, την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την πρόληψη ενδεχόμενης επιδείνωσης.

Ο οπίσθιος πόνος στο γόνατο είναι ένα σύμπτωμα που δεν πρέπει να αγνοείται, καθώς μπορεί να σχετίζεται με σοβαρές μυοσκελετικές διαταραχές. Η φυσικοθεραπεία αποτελεί βασική θεραπευτική προσέγγιση που στοχεύει στην ανακούφιση του πόνου, την αποκατάσταση της λειτουργικότητας και την πρόληψη των υποτροπών.