ΣΑΡΚΟΠΕΝΙΑ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Η σαρκοπενία είναι μια σύνθετη κατάσταση που εμφανίζεται φυσιολογικά με τη γήρανση. Από την ηλικία των 30 ετών περίπου, τα άτομα μπορεί να αρχίσουν να εμφανίζουν μείωση της μυϊκής μάζας, η οποία επιταχύνεται σταδιακά καθώς μεγαλώνουν. Η σαρκοπενία μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη μυϊκή δύναμη, μειωμένη λειτουργική ικανότητα και αυξημένο κίνδυνο πτώσεων και καταγμάτων.

 

Αιτίες της σαρκοπενίας

Ενώ η γήρανση είναι η κύρια αιτία της σαρκοπενίας, διάφοροι παράγοντες συμβάλλουν στην ανάπτυξή της:

• Μειωμένη σωματική δραστηριότητα: Η καθιστική ζωή και η έλλειψη τακτικής άσκησης μπορεί να επιταχύνουν την απώλεια μυϊκής μάζας και να αποδυναμώσουν τη μυϊκή λειτουργία.
• Ορμονικές αλλαγές: Οι αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών, όπως η μείωση της τεστοστερόνης ή των αυξητικών ορμονών, μπορούν να επηρεάσουν τη συντήρηση και την αποκατάσταση των μυών.
• Ανεπαρκής διατροφή: Οι κακές διατροφικές συνήθειες, ιδίως η ανεπαρκής πρόσληψη πρωτεϊνών, μπορεί να εμποδίσουν την αναγέννηση και τη συντήρηση των μυών.
• Χρόνιες φλεγμονές: Ενδεχόμενες υποκείμενες καταστάσεις υγείας και χρόνιες φλεγμονές μπορεί να επιταχύνουν την απώλεια μυών.

 

Συμπτώματα της σαρκοπενίας

Η σαρκοπενία συνήθως  εξελίσσεται αργά και τα συμπτώματα μπορεί να είναι αρχικά ανεπαίσθητα. Τα συνήθη συμπτώματα της σαρκοπενίας περιλαμβάνουν:

• Απώλεια μυϊκής μάζας: Αισθητή μείωση του μεγέθους των μυών, ιδιαίτερα στα χέρια και τα πόδια.
• Μειωμένη μυϊκή δύναμη: Δυσκολία στην εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων που απαιτούν μυϊκή δύναμη, όπως η ανύψωση αντικειμένων ή το ανέβασμα σκαλοπατιών.
• Μειωμένη κινητικότητα: Μειωμένη ταχύτητα βάδισης και προβλήματα ισορροπίας, που οδηγούν σε αυξημένο κίνδυνο πτώσεων.
• Κόπωση και αδυναμία: Αίσθημα κόπωσης και αδυναμίας παρά την επαρκή ξεκούραση και διατροφή.

 

Διάγνωση και αντιμετώπιση της σαρκοπενίας

Η διάγνωση της σαρκοπενίας περιλαμβάνει συνήθως ένα συνδυασμό φυσικών εξετάσεων αλλά και τεστ, όπως απορροφησιομετρία ακτίνων Χ διπλής ενέργειας (DEXA), ανάλυση βιοηλεκτρικής εμπέδησης (BIA) για τη μέτρηση της μυϊκής μάζας και την αξιολόγηση των αλλαγών με την πάροδο του χρόνου, τεστ μυϊκής δύναμης και λειτουργικές αξιολογήσεις.

Η αντιμετώπιση της σαρκοπενίας επικεντρώνεται σε μια ολιστική προσέγγιση, η οποία περιλαμβάνει:

• Άσκηση και σωματική δραστηριότητα: Η ενασχόληση με τακτική προπόνηση με αντιστάσεις και αερόβιες ασκήσεις μπορεί να προωθήσει τη μυϊκή ανάπτυξη και να βελτιώσει τη λειτουργική ικανότητα.
• Διατροφή: Μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε πρωτεΐνες και βασικά θρεπτικά συστατικά υποστηρίζει την υγεία των μυών και βοηθά στην επισκευή των μυών.
• Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης: Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να συστηθεί η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης για την αντιμετώπιση ορμονικών ανισορροπιών που συμβάλλουν στην απώλεια μυών.

 

Ο ρόλος της Φυσικοθεραπείας

Η φυσικοθεραπεία διαδραματίζει θεμελιώδη ρόλο στη διαχείριση της σαρκοπενίας. Με διάφορες τεχνικές και θεραπείες οι φυσικοθεραπευτές μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των πασχόντων. Ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας μπορεί να περιλαμβάνει:

• Κινησιοθεραπεία (ασκήσεις αντίστασης, διατάσεις, ασκήσεις ισορροπίας και λειτουργικές κινήσεις για τη βελτίωση της μυϊκής δύναμης, του συντονισμού και της κινητικότητας)
• Θεραπευτική άσκηση
• Υδροθεραπεία
• Manual therapy (Ackermann method)
• Φυσικά μέσα (SIS, Tecar, ηλεκτροθεραπεία)
• Τακτικές πρόληψης πτώσεων
• Συμβουλές για τροποποίηση του τρόπου ζωής: τη σημασία της σωματικής δραστηριότητας, της σωστής διατροφής και των αλλαγών στον τρόπο ζωής για την υποστήριξη της μυϊκής υγείας.

 

Αν και η σαρκοπενία αποτελεί φυσικό μέρος της διαδικασίας γήρανσης, οι σωστές παρεμβάσεις μπορούν να επιβραδύνουν την εξέλιξή της και να βελτιώσουν τη συνολική ποιότητα ζωής. Η φυσικοθεραπεία διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στη διαχείριση της σαρκοπενίας, σχεδιάζοντας εξατομικευμένα προγράμματα άσκησης, προάγοντας την κινητικότητα και παρέχοντας πολύτιμη καθοδήγηση σχετικά με την τροποποίηση του τρόπου ζωής. Με την ενσωμάτωση της φυσικοθεραπείας σε ένα ολοκληρωμένο θεραπευτικό σχέδιο, οι ηλικιωμένοι μπορούν να διατηρήσουν τη μυϊκή τους δύναμη, να μειώσουν τον κίνδυνο πτώσεων και να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους.