Το “γόνατο του δρομέα” και ο ρόλος της Φυσικοθεραπείας

Τι είναι το γόνατο του δρομέα;

Το γόνατο του δρομέα ως όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον πόνο γύρω από το μπροστινό μέρος του γόνατος (επιγονατίδα), ο οποίος είναι αποτέλεσμα της λανθασμένης στήριξης της επιγονατίδας πάνω στο μηριαίο οστό κατά τη διάρκεια της κίνησης. Η επιγονατίδα υπό φυσιολογικές συνθήκες ολισθαίνει ομαλά αλλά στην περίπτωση που ο ασθενής πάσχει από το γόνατο του δρομέα, η κίνηση διαταράσσεται, προκαλώντας ερεθισμό των μαλακών ιστών και του χόνδρου γύρω από την επιγονατίδα. Είναι μια πάθηση που αναπτύσσεται με την πάροδο του χρόνου και μπορεί να αφορά το ένα ή και τα δύο γόνατα.

 

Οι παράγοντες που προκαλούν το γόνατο του δρομέα

Οι παράγοντες που ευθύνονται για το γόνατο του δρομέα μπορεί να είναι τόσο ενδογενείς όσο και  εξωγενείς και μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Υπέρχρηση και επαναλαμβανόμενη καταπόνηση, όπως υπερβολικό τρέξιμο ή δραστηριότητες που περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενη κάμψη και έκταση του γόνατος.
• Κακή εμβιομηχανική των ποδιών, όπως η πλατυποδία ή ο υπερπρηνισμός, η οποία μπορεί είναι η αιτία για την ακατάλληλη ευθυγράμμιση του γόνατος, και ασκεί πρόσθετη πίεση στο γόνατο.
• Μυϊκή ανισορροπία, όπως αδύναμοι τετρακέφαλοι, οπίσθιοι μηριαίοι ή μύες του ισχίου που δεν κρατούν σωστή ευθυγράμμιση στο γόνατο.
• Κακή τεχνική τρεξίματος, ακατάλληλα υποδήματα ή κακές επιφάνειες προπόνησης.
• Οξύς τραυματισμός στο γόνατο, όπως πτώση ή άμεση πρόσκρουση.

 

Ποια συμπτώματα εμφανίζει το γόνατο του δρομέα;

Τα άτομα που έρχονται αντιμέτωπα με το σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου συχνά εμφανίζουν συμπτώματα όπως:

• Πόνος, ο οποίος συνήθως γίνεται αισθητός γύρω ή πίσω από την επιγονατίδα, ειδικά κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων όπως το τρέξιμο, το κάθισμα ή το ανέβασμα σκαλοπατιών.
• Ήπιο πρήξιμο γύρω από την άρθρωση του γόνατος λόγω φλεγμονής.
• Αίσθημα τριξίματος ή σκάσιμο στο γόνατο κατά την κάμψη ή την ευθεία του.
• Πόνος κατά την επαφή με την επιγονατίδα ή τους γύρω ιστούς.

 

Η διάγνωση του γόνατος του δρομέα περιλαμβάνει συνήθως μια κλινική αξιολόγηση με βάση τα συμπτώματα του ασθενούς, το ιστορικό δραστηριοτήτων και τη φυσική εξέταση. Για τη διάγνωση μπορεί να είναι απαραίτητη και η λήψη ακτινογραφίας ή μαγνητικής τομογραφίας ώστε να αποκλειστούν άλλες πιθανές αιτίες του πόνου στο γόνατο, όπως κατάγματα ή κάποια βλάβη στον χόνδρο.

 

Πώς αντιμετωπίζεται το γόνατο του δρομέα;

Η θεραπεία για το γόνατο του δρομέα έχει στόχο τη μείωση του πόνου, τη βελτίωση της λειτουργικότητας του γόνατος και μπορεί να περιλαμβάνει:

• Ξεκούραση και αποφυγή δραστηριοτήτων που επιδεινώνουν τα συμπτώματα ώστε να δοθεί χρόνος στο γόνατο να επουλωθεί.
• Φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση του πόνου και του πρηξίματος.
• Χρήση νάρθηκα γόνατος για τη στήριξη της επιγονατίδας και τη μείωση του πόνου κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων.

 

Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας στην αντιμετώπιση του γόνατος του δρομέα

Η φυσιοθεραπεία για το γόνατο του δρομέα επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση των υποκείμενων αιτιών, όπως οι μυϊκές ανισορροπίες και η κακή εμβιομηχανική, προκειμένου να βοηθήσει στην επούλωση αλλά και να προλάβει ενδεχόμενη υποτροπή. Ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας μπορεί να περιλαμβάνει τεχνικές και μέσα, όπως:  

• Φυσικά μέσα (παγοθεραπεία, θερμοθεραπεία, ηλεκτροθεραπεία, laser, υπέρηχο, στοχευμένες ραδιοσυχνότητες, biofeedback, μαγνητικό διεγέρτη, κρουστικό υπέρηχο)
• Κινησιοθεραπεία (διατάσεις, ασκήσεις ενδυνάμωσης, ασκήσεις με έμφαση στην ιδιοδεκτικότητα και στην κιναισθησία)
• Ειδικές τεχνικές κινητοποίησης (Ackermann)
• Περίδεση (Kinesio taping)
• Βελονισμός (dry needling)
• Μυοπεριτονιακή απελευθέρωση (Τεχνική Ergon)
• Εκπαίδευση του ασθενή και ενημέρωση για την παθολογία του καθώς και για τις δραστηριότητες που μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα ή να τον επιβαρύνουν περισσότερο
• Θεραπευτική άσκηση (λειτουργική επανεκπαίδευση, ασκήσεις νευρομυϊκού συντονισμού).
• Συμβουλές για χρήση των κατάλληλων υποδημάτων ή ορθωτικών πελμάτων για τη διόρθωση δομικών ανωμαλιών όπως η πλατυποδία.
• Συμβουλές πρόληψης, τακτική παρακολούθηση και προσαρμογή των προγραμμάτων άσκησης ανάλογα με τις ανάγκες, συμβουλές για τη σταδιακή επάνοδο στις δραστηριότητες και τη σωστή τεχνική προκειμένου να μειωθεί η καταπόνηση του γόνατος.  

 

Ασκήσεις στο σπίτι για το γόνατο του δρομέα

• Κάθισμα στον τοίχο. Ακουμπήστε σε έναν τοίχο και πηγαίνετε σε καθιστή θέση με τα γόνατά σας λυγισμένα στις 90 μοίρες. Κρατήστε αυτή τη θέση για 30-45 δευτερόλεπτα για αρχή. Καθώς γίνεται πιο εύκολο, μπορείτε να αυξήσετε το χρόνο σε 60 δευτερόλεπτα. Αν αυτή η θέση είναι πολύ δύσκολη ή προκαλεί πολύ πόνο στα γόνατα, μετακινηθείτε προς τον τοίχο ώστε τα γόνατά σας να είναι ελαφρώς πιο τεντωμένα
• TFL tigger. Καθισμένοι στο έδαφος, λυγίστε ελαφρά το ισχίο και το γόνατό σας. Τοποθετήστε την µπάλα trigger µεταξύ του µπροστινού µέρους του οστού του ισχίου σας και της κορυφής του οστού του µηρού σας. Ξαπλώστε στο πλάι πάνω στη μπάλα. Όσο περισσότερο βάρος βάζετε πάνω στη μπάλα, τόσο μεγαλύτερη πίεση θα νιώσετε
• Πόδια στο πλάι. Ξαπλωμένοι στο πλάι λυγίστε τα γόνατα και τους γοφούς σας και βεβαιωθείτε ότι οι γοφοί σας βρίσκονται ο ένας πάνω στον άλλο. Σηκώστε το πάνω γόνατο προς το ταβάνι χωρίς να μετακινήσετε τους γοφούς σας προς τα πίσω. Επαναλάβετε αυτή την κίνηση 8-12 φορές. Αν μπορείτε να κάνετε εύκολα 12 επαναλήψεις, προσθέστε ένα λάστιχο αντίστασης γύρω από τους μηρούς σας ακριβώς πάνω από τα γόνατά σας

 

Μπορεί να προληφθεί το γόνατο του δρομέα;

Η πρόληψη του γόνατος του δρομέα είναι δυνατή με σωστή προθέρμανση πριν από την αθλητική δραστηριότητα ώστε να προετοιμαστούν οι μύες και οι αρθρώσεις, σταδιακή αύξηση της έντασης της προπόνησης για τη μείωση του κινδύνου τραυματισμού, χρήση κατάλληλων υποδημάτων για να παρέχουν σωστή στήριξη στο πόδι, ενδυνάμωση των μυών του γόνατος με στοχευμένες ασκήσεις.

 

Το γόνατο του δρομέα μπορεί να δυσκολέψει έναν άνθρωπο με ενεργό τρόπο ζωής. Η φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να ανακουφιστούν από τον πόνο και τα λοιπά συμπτώματα αλλά και να αντιμετωπίσουν τις βαθύτερες αιτίες που προκαλούν το σύνδρομο.